Vì Sao Các Nhà Trị Liệu Tâm Lý Sử Dụng Câu Hỏi Đóng Và Câu Hỏi Mở?

 Nếu bạn đã từng tham gia trị liệu, bạn hẳn sẽ để ý thấy rằng nhà trị liệu hỏi rất nhiều câu hỏi nghe có vẻ mơ hồ.

Nhưng câu hỏi mở không chỉ là công cụ hữu dụng trong trị liệu, chúng còn là một cách tốt để bắt đầu cuộc trò chuyện trong cuộc sống hàng ngày. Hãy cùng tìm hiểu giá trị của những câu hỏi tưởng như là mơ hồ này.

Câu hỏi đóng và câu hỏi mở

Hầu hết các nhà trị liệu đã được đào tạo về cách đặt các câu hỏi đóng/mở. Câu hỏi mở là dạng câu hỏi cho phép bạn cung cấp bất kỳ lượng chi tiết nào bạn muốn thay vì các câu trả lời có-không đơn thuần. Câu hỏi mở khuyến khích bạn chia sẻ những thông tin liên quan đến cuộc sống, cách nghĩ và niềm tin của bạn.
Cùng xem xét các câu sau:
Bạn có mối quan hệ tốt với bố mẹ chứ?
Hãy nói cho tôi nghe về mối quan hệ của bạn với bố mẹ
Nội dung được đề cập là giống nhau nhưng câu trả lời nhận được có thể sẽ rất khác nhau. Câu hỏi đầu tiên là câu hỏi đóng. Câu trả lời mong đợi là “có” hoặc “không”. Nếu nhà trị liệu hỏi câu hỏi này và nhận được câu trả lời kiểu có-không, quả bóng sẽ bị đẩy quay trở lại và nhà trị liệu sẽ phải khuyến khích một phản hồi đầy đủ hơn. Với câu hỏi đóng, thân chủ hoàn toàn có thể chọn trả lời nhiều hơn nhưng thường thì họ không làm thế.
Đây là điểm khác biệt quan trọng giữa 2 loại câu hỏi này. Kiểu số 1 là câu hỏi định hướng. Nó đưa ra các ý tưởng được xem là tốt vào ý thức của thân chủ. Đây không phải là một ví dụ đáng ngại điển hình về câu hỏi định hướng, nhưng hãy suy nghĩ về câu hỏi như “Bạn có bị cha mình lạm dụng tình dục không?” Vì câu hỏi này có thể gợi ý đến một câu trả lời nhất định, nhà trị liệu thường tránh những câu hỏi kiểu này.
Một cái bẫy cần phải tránh là khi câu hỏi mở của bạn trở thành câu hỏi đóng. Đôi khi bạn đưa ra một câu hỏi phức tạp và cảm thấy như đó là câu hỏi mở, nhưng thực tế kết quả câu trả lời lại là có-không.

Các loại câu hỏi mở

Câu hỏi mở có thể là những câu hỏi điển hình “ai, cái gì, chỗ nào, khi nào, tại sao và thế nào” được sử dụng trong báo chí chính thống. Những câu hỏi này sẽ dẫn đến những sự phản ứng khác nhau có thể hữu ích cho nhà trị liệu
Ai: gợi ra sự thấu hiểu trong các mối quan hệ
Cái gì: thường dẫn đến sự thật
Ở đâu:cho phép thảo luận về môi trường diễn ra
Khi nào: Cung cấp thời gian của vấn đề bao gồm điều gì đã xảy ra trước và sau đó.
Tại sao: Thường cung cấp nguyên nhân
Thế nào: cho phép một người nói về cảm giác hoặc quá trình.
Giọng điệu phù hợp là rất quan trọng khi hỏi bất kỳ câu hỏi nào, đặc biệt với câu hỏi “tại sao”. Bắt đầu câu hỏi với từ “tại sao” có thể khiến nó nghe như buộc tội và làm người được hỏi có sự phòng vệ. Sử dụng giọng điệu không phán xét có thể tránh được phản ứng này.

9 câu hỏi nhà trị liệu hay dùng

Mỗi nhà trị liệu sẽ có phương thức tiếp cận khác nhau. Dưới đây là một số câu hỏi hay được sử dụng trong buổi gặp đầu tiên:
Điều gì khiến bạn tới đây?
Bạn đã từng tới gặp nhà tham vấn/ nhà trị liệu hay nhà tâm lý nào chưa?
Bạn thấy vấn đề lớn nhất là gì?
Vấn đề này khiến bạn cảm thấy thế nào?
Điều gì có thể khiến vấn đề này tốt hơn?
Bạn muốn những thay đổi tích cực nào trong cuộc sống?
Nhìn chung, bạn mô tả tâm trạng của mình thế nào?
Bạn mong muốn điều gì từ quá trình tham vấn?
Điều gì sẽ khiến bạn cảm thấy hạnh phúc và yên bình hơn?

Sử dụng các câu hỏi mở trong cuộc sống thường ngày

Những nhà trị liệu không chỉ là người duy nhất được hưởng lợi từ các câu hỏi mở. Mọi người đều có thể sử dụng những câu hỏi mở trong cuộc sống thường ngày. Sự thật là bạn có nhiều cơ hội bắt đầu cuộc trò chuyện khi đặt các câu hỏi mở hơn so với câu hỏi đóng.

Nếu bạn nói chuyện với một người bạn không biết rõ lắm, hãy hỏi họ các câu hỏi mở. Trên thực tế, nếu như bạn nghĩ về các câu hỏi mở và câu hỏi “có-không” hãy xem xét liệu bạn có thể thay đổi nó thành một câu hỏi mở hơn không. Cuộc trò chuyện sẽ diễn ra nhẹ nhàng hơn và bạn sẽ hiểu người đó nhiều hơn.

Câu hỏi đóng	Câu hỏi mở
-Bạn thấy thế nào?	-Bạn đang nghĩ gì vậy?
-Bạn thích công việc của mình chứ?	-Sao bạn chọn ngành này?
-Bạn là con một à?	-Hãy kể cho tôi về gia đình bạn
-Bạn thích sống ở đây chứ?	-Điều gì khiến bạn thích sống ở đây?

Câu hỏi mở không có nghĩa là mơ hồ, lảng tránh hoặc khó chịu, Thay vào đó, chúng là cách để nhà trị liệu hiểu bạn, như :điều gì khiến bạn khắc ghi, khó chịu,bạn nghĩ gì, chịu, bạn thích gì và họ có thể giúp đỡ bạn như thế nào là tốt nhất.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

VIỆN TÂM LÝ & TÂM THẦN HỌC VIỆT - PHÁP

Trụ sở chính: số 54 Trần Quốc Vượng, P. Dịch Vọng Hậu, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội

Trung tâm trị liệu: 46 Trần Quốc Vượng, P. Dịch Vọng Hậu, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội

Điện thoại: 0243.762.5838 - 0243.204.5357

Hotline: 097.772.9396 (Zalo)

Website: https://tamlyvietphap.vn/

Zalo: http://zalo.me/3891409678563610071

Youtube: https://www.youtube.com/c/ViệntâmlývàtâmthầnhọcViệtPháp